Bu əsər, zülmə, ədalətsizliyə, özbaşınalıq və
avtoritorizmə qarşı mübarizənin ən parlaq
nümunəsidir. Əsərin qəhrəmanı Pereyra adicə
jurnalistdir, onu mədəniyyət
səhifəsindən,
ədəbiyyatdan, əcnəbi yazıçıların
əsərlərini tərcümə
etməkdən başqa heç nə maraqlandırmır.
Ancaq
iş elə gətirir ki, ortayaşlı, səhhətində problemlər
olan bu vicdanlı adam özü də istəmədən siyasi
hadisələrin axarına düşür, idealist gənclərə kömək
edir. Əsərdə bir epizodda Pereyra ölkənin iki tanınmış ziyalısının Lissabonu tərk etmək barədə
danışıqlarını eşidir və onlara yaxınlaşıb deyir: «Siz
xalqa lazımsınız». Bununla Pereyra onların ölkəni
tərk etməsinə qarşı çıxır, ancaq bu hadisədən qısa
bir müddət sonra o özü ölkəni tərk etməli olur.
O, seçim qarşısında qalır: ya gözünün qabağında
öldürülmüş gənc fəalın qətlinə göz yumaraq,
susaraq ölkəsində qalmalıdır, ya da xarici ölkəyə
sığınaraq Salazar diktaturasının amansızlığı barədə
dünyaya xəbər verməli və vətənindən didərgin
düşməlidir. Pereyra ikincini seçir. O, həqiqəti
deməyi vətəndə yaşamaqdan üstün tutur. Müəllif
bu əsərində oxuculara həqiqətin, prinsipiallığın
hər şeydən üstünlüyünü, zülmə, ədalətsizliyə qarşı
hamının nəsə bir şey etməli olduğunu aşılayır.