Əjdər Ol

Yazıçılıar Birliyinin «Natəvan» klubunda gedən iclasda şair Vaqif Nəsib dəfələrlə əlini qaldırıb sədr İsmayıl Şıxlıdan söz istəyirsə də, xeyri olmur. İclas bitəndə İsmayıl Şıxlı yenə də Vaqif Nəsibin əlinin qalxdığını görüb soruşur:

— Vaqif, iclas bitdi, daha söz verilmir, niyə əlini qaldırmırsan?

Vaqif Nəsib dillənir:

— İsmayıl müəllim, mən gələn iclasa söz istəyirəm.

Yazıçılar Birliyinin «Natəvan» klubunda şair Tofiq Nurəlinin 50 illik yubileyilə bağlı yığıncaq keçirilirdi.

Maarif Soltan çıxışında Tofiq Nurəliyə söz atdı:

— Tofiq, 50 yaş qocalıq deyil, qorxma!

Tofiq Nurəlinin sanki cavabı hazırmış:

— Qorxmuram, Fikrət Qocaya baxıb təsəlli alıram!

Yığıncaqda iştirak edən 68 yaşlı Fikrət Qoca yanında oturmuş 77 yaşlı Qabili göstərib zarafata qoşuldu:

— Mən də Qabildən təsəlli alıram!

Qabil ayağa durub dedi:

— Mən də Qılman İlkindən (onun 89 yaşı vardı) təsəlli alıram!

Kimsə yerdən söz atdı:

— Bəs Qılman İlkin kimdən təsəlli alır?

Mən yerimdən dilləndim:

— Qılman İlkin təsəlli almır, təsəlli verir.

Nodar Şaşıqoğlu Heydər Əliyevə ərklə dedi:

— Yoldaş Əliyev! Məndən muğayat olun, bir də gördünüz ki, Sizin rolunuzu oynayıram!

Heydər Əliyev halını dəyişmədən ona belə cavab verdi:

— Buna ehtiyac yoxdur, mən öz rolumu özüm oynayıram!

Heydər Əliyev deyir:

— Siz Bakıda o qədər gül-çiçək əkin ki, qırıb çatdıra bilməsinlər, siz o qədər gözəllik yaradın ki, insanlar gülə-çiçəyə, gözəlliyə vərdiş eləsinlər.

Yetmişinci illərin axırlarında Azərbaycanın dövlət rəhbəri Heydər Əliyev o zaman Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının birinci katibi işləyən İmran Qasımovun başçılığı ilə bir neçə yazıçını qəbul edirmiş. Həmin görüşdə iştirak edənlərdən biri mənə danışırdı ki, Heydər Əliyev yazıçılara bir-bir söz verirmiş və onlar ədəbiyyatımızın problemlərini açıqlayırmışlar. Növbə şair Nəriman Həsənzadəyə çatanda o, yumşaq-yumşaq deyir:

— Yoldaş Əliyev! Mən bura sizin yanınıza gələndə məktəbli qızım mənə dedi ki, ata, məndən Heydər babaya salam apar! Ata, sənin Heydər babanın yanına gedəcəyini bilib mən bu gün dərslərimdən “beş” almışam. O “beş”ləri Heydər babaya sovqat göndərirəm...

Ertəsi günü İmran Qasımov Nəriman Həsənzadəyə zəng vurub deyir:

— Nəriman, bu yoxlatdırar ha... Birdən dünən qızın dərslərindən “beş” almaz, biabır olarıq.

Azərbaycan SSR Kommunist Partiyasının I katibi Heydər Əliyev tanınmış rəssam Səttar Bəhlulzadənin döşünə orden taxanda deyir:

— Səttar Bəhlulzadə, sizi təbrik edirəm, amma bir məsələni deyim... Siz heç bir Siyasi Büro üzvlərinin şəklini çəkmirsiniz ...

Səttar Bəhlulzadə cavab verir:

— Heydər Əliyeviç, mən təbiət rəsmləri çəkirəm. Layiq deyiləmsə, hələ gec deyil, bu ordeni mənə verməyə də bilərsiniz.

— İşində ol! — deyə Heydər Əliyev gülümsəyir.

Heydər Əliyev danışırmış ki, Yuri Vladimiroviç Andropov Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Baş katibi olarkən bir dəfə iş həftəsinin sonunda SSRİ Nazirlər Kabinetində keçirilən iclasda yüksək vəzifəli yığıncaq iştirakçılarına qarşıdakı bazar günlərində xoş istirahət arzuladı. Nazirlər Kabinetinin məsul işçilərindən kimsə dilləndi:

— Yuri Vladimiroviç, Siz bizə bazar günündə xoş istirahət arzulayırsınız, ancaq Heydər Əliyev bizi istirahət günü də işlədir.

Yuri Vladimiroviç Andropov etiraf etməli olur:

— İstirahət günləri o, hərdən məni də işləməyə məcbur edir.

Belə qarışıq vaxtda, 1991-ci ilin əvvəllərində Heydər Əliyev “Respublika” qəzetindəki müsahibəsində deyirdi: “Xalq öz-özünə birləşmir. Onu yalnız səlahiyyətli orqanlar, dövlət başçısı birləşdirə bilər!”

1991-ci ilin fevralında Azərbaycan SSR Ali Sovetinin yeni tərkibinin ilk iclasında Naxçıvandan deputat seçilmiş Heydər Əliyev çıxış edərək 1988-ci ildən sonra Azərbaycan rəhbərliyinin Dağlıq Qarabağla bağlı apardığı siyasətin yarıtmaz olduğunu bildirdi. İqtidarı təmizə çıxartmaq məqsədilə və Heydər Əliyevə cavab olaraq xalq deputatı, yazıçı Bayram Bayramov 1969-1982-ci illərdə Azərbaycanın dövlət başçısı olmuş Heydər Əliyevi keçmiş fəaliyyətinə görə çox kəskin tənqid etdi.

Bu hadisə xalq arasında böyük narazılığa səbəb oldu. Bir neçə gündən sonra “Aydınlıq” qazeti Bayram Bayramovun Heydər Əliyev respublikamızın rəhbəri olan vaxtlar onu təriflədiyi məqaləsindən bir parçanı (“Ədəbiyyat və İncəsənət” qəzetindən) və ona bağışladığı “Gün batanda” kitabındakı bu avtoqrafı dərc etdi:

“Əzizimiz Heydər Əliyeviç!

Xalqımıza qeyrətlə və müdrik rəhbərlik etdiyinizə görə Sizə “çox sağ olun” deyirik! Xalqımızın xalqlar arasında, respublikamızın respublikalar arasında ön cərgələrə çıxmasında fövqəladə fəaliyyətiniz, intəhasız fədakarlığınız üçün Sizə ürəkdən “var olun” deyirik! Daha yeni, daha böyük uğurlar naminə canınız sağ olsun, ömrünüz dağa dönsün!

Minnətdarlıq əlaməti olaraq Bayram Bayramov, 05.11.81”.

Fevralın 19-da bir gün əvvəl vəfat etmiş şairə Mədinə Gülgünün cənazəsi Abbas Mirzə Şərifzadə adına Aktyorlar Evində qoyulmuşdu. Mərasimdə Heydər Əliyev də iştirak edirdi. Matəm mitinqindən sonra qohum-əqrəbası mərhumla vidalaşan zaman fasilə yarandı, hamı salonu tərk etdi. Aktyorlar Evinin qarşısında Heydər Əliyevin başına xeyli adam yığışdı. Mən təxminən onun üç addımlığında dayanmışdım. Onunla görüşən kim, Ali Sovetin yeni tərkibinin ilk iclasında Bayram Bayramovun hələ soyumamış tənqidinə görə ona arxa çıxdığına bildirən kim...

Bu vaxt tənqidçi və yazıçı Qulu Xəlilli adamların arasından çıxıb Heydər Əliyevə yaxınlaşaraq onunla xüsusi mehribanlıqla görüşdü və dedi:

— Heydər Əliyeviç, məni tanıdınızmı? Mən Qulu Xəlilliyəm! Vaxtilə kitabımı sizə hədiyyə vermişəm. Avtoqraf da yazmışdım.

Heydər Əliyev həmişəki məğrur ədası ilə cavab verdi:

— Tanıdım sizi, Qulu Xəlilov! Kitabınızı saxlayıram. Mənə yazdığınız avtoqraf da yaxşı yadımdadır. Hətta Bayram Bayramovdan da təmtəraqlı yazmışdınız.

Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri, prezident səlahiyyətlərini icra edən Heydər Əliyev 1993-cü ilin iyun – Gəncə hadisələrindən sonra nala-mıxa vuran, sudan quru çıxmaqdan ötrü ümumi sözlər danışan yüksək vəzifəli dövlət xadimlərinə özünəməxsus tərzdə deyirdi:

— Mövqeyinizi bildirin!