A.BAKIXANOV-Gülüstani-İrəm

Dünən aşpazdan bir az şorba bişirməyi tələb etdim,
Ta bu şorbadan bizim və qonağın işi düzəlsin.
Dedi: — Tutaq ki, ət və quyruq tapdım, bəs onun ununu kim verər?
Dedim: — Fələkin dəyirmanını fırladan kimsə verər.

ƏBUTAHİR ŞİRVANİ

Şirvanın gözəl təbli şairlərindən biridir. Elm və fəzilət cəhətdən müasirləri arasında görkəmli yer tutur. Onun haqqında aşağıdakı iki beytdən başqa heç bir şey məlum deyildir.

Mən yaşlı adamlara təəccüb edirəm
Ki, saçlarını nə üçün boyayırlar
Madam ki, boya ilə heç kəs əcəldən canını qurtara bilməz,
Onlar özlərini nə üçün incidirlər?

Əgər bu ölkə əhalisinin təbii istedadını inkişaf etdirmək üçün lazım gələn asayiş və tərbiyə üsulları yaradılsaydı, o zaman bunlar nə böyük tərəqqiyə nail olardılar!

Bu ölkədə yaşayanların nəsli bütün insan tayfalarından qarışıqdır.

Hicri 1221-ci (=1806) ildə, həziran (iyun) ayının 21-də, Dərbənd Rusiya dövlətinin ixtiyarına keçdi.

kanuni-saninin (yanvarın) 11-də

İran üləmasının ittifaqı ilə ümumxalq qarşısında belə bir qərar çıxarıldı: bəzi məsələləri dəyişdirmək və şərəfli (dini) şəraiti sabitləşdirməklə, iki məzhəb — şiə və sünni məzhəbləri arasındakı ixtilafa nəhayət verilib islam əhalisi arasındakı ədavət qaldırılsın. Lakin bu məsələ dəfələrlə Osmanlı dərbarına təqdim edildisə də qəbul olunmadı.

Nadir həzrətləri hicri 1148-ci (=1736) ildə, şübat (fevral) ayının 26-da İranın səltənət taxtına oturdu. cümləsi bunun maddeyitarixidir.

Qolikov67, Pyotrun fəaliyyətindən bəhs edən tarix əsərində yazır ki, İran dövlətində səltənət işlərinin qarışıqlığını, Şirvanda rus tacirlərinin qarət edilib öldürülməsini nəzərə alaraq, rus padişahı Pyotr hicri 1134-cü (=1722) ildə, həziran (iyun) ayının 15-də Hacı Tərxana gəldi, İran vilayətlərinə bu məzmunda bir müraciətnamə yazdı:

Gəncə şəhərini köhnə yerindən köçürüb, bir ağac yuxarıda olan indiki yerində bina etdirdi. Buradakı meydan, məscid və karvansara elm və əməldə həqiqətən kamil bir vücud olan Böyük şeyx Bəhaəddin Məhəmməd Amilinin planı üzrə tikilmişdir. Bunlar Şah Abbasdan qalan tarixi abidələrdən bir yadigardır. Şirvan vilayəti bu hadisələrdən sonra Səfəvilər dövlətinin qarışıqlıq zamanına qədər, İran əmirləri və bəylərbəyilərinin hökumət mərkəzi olmuşdur.